پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

بیان آمارهای غیردقیق اقتصادی و حتی اعلام وعده‌هایی بدون در نظرگیری شرایط اقتصادی کشور از سوی کاندیداها، فضای اقتصادی کشور را در ایام انتخابات به شگفتی وا داشته است.یکی از مهم‌ترین اشتباهات زاکانی در اعلام آمار، مربوط به گزارش مقایسه نقدینگی نسبت به تولید ناخالص داخلی است که در روزهای گذشته با واکنش تند اقتصاددانان مواجه شد. او همچنین در میان وعده‌هایی که به مردم می‌داد، بی‌توجه به ظرفیت تولید طلای کشور، وعده داد که در سال ۲۰ گرم طلا به هر خانوار داده می‌شود و یا معادل نقدی آن پرداخت می شود. بیان چنین صحبت ها، شعارها و وعده هایی مختص به زاکانی نبوده و در تمامی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری قابل رصد و ملاحظه است. ضرورت دارد که وزارت کشور، هیاتی فرا رشته ای و اندیشه ورز را برای طرح سوال مجدد از وعده های ارایه شده( نه تقابل یا تضعیف نامزد) سامان دهی نموده تا بسترهای لازم برای دقیق تر شدن وعده های ارایه شده، فراهم گردد.

بررسی‌های یک گزارش نشان می‌دهد که مردم برای خرید یک پراید باید سه‌برابر حداقل حقوق سالانه خود را هزینه کنند. این در حالی است که شاید یک دهه قبل، قیمت پراید با حداقل حقوق سالانه برابری می‌کرد. وضعیت این شاخص که توسط «فایننشال‌تایمز» به تصویر کشیده شده است، به زبان ساده نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، درآمد خانوارها چگونه تبخیر شده است. حال در آستانه انتخابات، تمام نامزدها وعده مهار تورم، افزایش رشد اقتصادی و بهبود وضعیت رفاه خانوارها را مطرح می‌کنند. به نظر می‌رسد که برای ترمیم رفاه خانوار از دید نامزدها دو نگاه مشخص وجود دارد؛ گروهی معتقدند که تشدید تحریم‌ها در یک دهه اخیر باعث شده است راه اقتصاد ایران از جهان جدا شود و همین موضوع بر وضعیت رفاهی خانوار نیز اثرگذاشته است. اما نگاه دوم در تداوم وضعیت موجود معتقد است که با اصلاحات درونی و توجه به ظرفیت‌های نهفته در اقتصاد کشور، در کنار دور زدن تحریم‌ها می‌توان حال اقتصاد را خوب و رفاه خانوار را احیا کرد.

وابستگی صنایع کشور به مواد اولیه ، یکی از آسیب ها و واقعیت های غیرقابل انکار است. موضوعی دست اندازهای مطرح برای آن، می تواند به راحتی بستر تشدید فشار بر تولید داخلی را سبب شود. کمبود منابع مالی، تحریم ها و محدود شدگی طرف های متمایل به تجارت در بازرگانی خارجی و مقررات دست و پاگیر داخلی، مهمترین چالش های تامین مواد اولیه در کشور آنهم در سال جهش تولید هستند.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

هشتمین دوره مراسم اعطای لوح، نشان و تندیس امین‏‏‏‏‌الضرب روز سه‌شنبه با حضور فعالان بخش خصوصی، کارآفرینان، اساتید اقتصاد و اعضای اتاق‌های بازرگانی در تالار وحدت تهران برگزار شد. در این مراسم از خدمات کارآفرینانی که عمر خود را مصروف اعتلای کشور کرده‌اند با اعطای لوح و نشان تقدیر شد.

چند روزی است که تأمین اتوبوس‌های شهر به میدانی برای مناظره میان مدیران شهری و تولیدکنندگان داخلی تبدیل شده است و درحالی‌که آمار و ارقام نشان می‌دهند تولید‌کنندگان داخلی توان تولید با کیفیت در کمترین زمان را ندارند، مدعی کم توجهی شهرداری و انتقاد از واردات اتوبوس چینی هستند. به نوبه خودش مناظره جالبی است. مهدی علیزاده، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تهران و اردلان حسینی مدیرعامل شرکت گواه که زیر مجموعه ایران خودرو دیزل درباره وضعیت تامین کمبود اتوبوس شهر تهران با یکدیگر در شبکه خبر مناظره کردند. علیزاده در ابتدای این مناظره گفت در این دوره با تولیدکنندگان داخلی ۳۰۴۰ دستگاه اتوبوس قرارداد بستیم و ۵۰۰ دستگاه را به‌دلیل عدم‌تعهد بخش خصوصی فسخ کردیم که حدود ۲۵۰۰ دستگاه باقی ماند. با ۳ مدل مالی قرارداد بستیم، اما همچنان از زمانبندی تحویل عقب بوده و بیش از ۱۰ سال خطوط تولید این عزیزان خوابیده بود و تمام خودروسازان مدل قراردادی شهرداری را قبول کردند جز ایران‌خودرو. مناظره میان مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی و نماینده ایران‌خودرو در خصوص واردات اتوبوس یا خرید از خودروساز داخلی زوایای بسیاری پیدا کرد؛ از عدم کیفیت اتوبوس‌های داخلی گرفته تا قیمت بالای تولید داخل نسبت به نوع با کیفیت خارجی. در ادامه این مناظره ورود دادستانی به تولیدات اتوبوس داخلی نیز مورد بحث قرار گرفت.

وزیر نفت بیان داشت که با بهره‌برداری ۷ پروژه نفتی و گازی به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار، ۱۵۰ هزار بشکه به ظرفیت تولید نفت کشور و ۲۸ میلیون متر مکعب هم به تولید گاز ایران اضافه شد. تولید نفت نزدیک به ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه و بیش از یک میلیارد هم تولید گاز خام را شاهد‌یم. از ابتدای دولت ۱۳۲ پروژه نیمه تمام را به بهره‌برداری رساندیم و امروز به همت همکارانمان در شرکت ملی نفت ۸ پروژه نفتی و گازی به شبکه گازی سراسر کشور اضافه می‌شود. بنا بر قانون شفافیت، از وزیر محترم درخواست می‌کنیم که لیست پروژه‌ها را همراه با میزان هزینه و درصد پیشرفت در دولت سیزدهم، منتشر کنند.

یک حساب سرانگشتی برای فروش سه میلیون بشکه نفت در روز و به حداقل قیمت ۶۰ دلار، ما را با درآمد بالغ بر ۶۵ میلیارد دلار می‌رساند. سوال اینجاست که چطور این درامد در مدت نه ماهه، ۳۴ میلیارد دلار محاسبه شده است؟ مگر چقدر تحفیف داده می‌شود و چقدر هزینه برگرداندن دلار تحریمی به کشور است؟ ادعا می‌شود که این درآمد، معادل ۱۲ درصد کل درآمد اوپک در این دوره بوده است. در حالی که باید به بالغ بر ۲۰ درصد درآمد اوپک می‌رسید؟ برخی از منابع مدعی هستند که ایران برای هشتمین ماه توانسته است تولید سه میلیون بشکه‌ای داشته باشد.

سید مهدی حسینی، معاون سابق بین الملل وزیر نفت، درباره عدم توانایی برداشت کامل از چاه‌های نفت گفت: وقتی راجع به مخازن نفتی صحبت می‌کنیم، اول باید ببینیم ذخایر ما زیر زمین چقدر است. ما حدود ۶۰۰ میلیارد بشکه نفت زیرزمین در ایران داریم. این عدد منهای اکتشافات آینده است. ما از برآورد‌های فعلی مان تا حدود ۱۵۰ میلیارد بشکه را می‌توانیم استخراج کنیم که ۲۳ درصد نفت موجود است. اگر ما هرچه زودتر به فناوری‌های جدیدی که کشور‌های دیگر استفاده می‌کنند این نفت زیر زمین می‌ماند و غیرقابل دسترسی می‌شود.

حسین مرعشی در کنفرانس خبری خود بیان داشت که، شرایط کشور خوب نیست و کشور با ابرچالش‌هایی چند مواجه است. امسال پنجمین سالی است که کشور تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه می‌کند. مشکلاتی از قبیل کسری بودجه، ناترازی بانک ها، عدم تعادل بین درآمد و مصارف صندوق‌های بازنشستگی، مشکلات مربوط به خشکسالی و آب، کمبود گاز (مصرف ۷ درصد بیشتر شده و تولید سه درصد کمتر)، مازوت سوزی، توقف بخشی از تولید به دلیل عدم تعادل تولید و مصرف برق وجود دارد. از دیدگاه ما راه حل مسائل کشور، راه حل انقلابی نیست، راه حل مسائل کشور قهر با مسائل سیاسی، تن دادن به راهکار‌های انقلابی و دعوت مردم به خیابان نیست، بلکه مسیر تغییر در راه حل‌های اصلاحی بوده و کشور به اصلاحات در ساختارها، مدیریت، سیاست‌ها نیاز دارد. باید از امور فنی و اجرایی کشور سیاست زدایی شود. ظلمی بزرگی است که برخی دولت‌ها همه مسائل فنی و اجرایی را سیاسی کرده اند. اگر پست‌های سیاسی از پست‌های اجرایی و فنی تفکیک نشوند، نمی‌توان انتظار داشت کشور در مسیر بهبود قرار گیرد.

وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که علیه ایران تحریم‌های جدیدی وضع کرده که مدعی است افراد و نهادهای وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف قرار می‌دهد.بر این قاعده، وزارت خزانه‌داری آمریکا ۱۰ نهاد و چهار شخص مستقر در ایران، مالزی، هنگ‌کنگ و اندونزی را که از برنامه تولید پهپاد ایران حمایت می‌کنند، تحریم کرد. حسین هاتفی اردکانی، رییس هیات‌مدیره شرکت «کاوان الکترونیک بهراد» و گروه صنعتی «سامان» وزارت دفاع از افراد و نهادهای تحریم‌شده هستند.

مدیر اجرایی سندیکای چای در خصوص پرونده فساد چای دبش می‌گوید: «یازده دی ماه سال ۱۴۰۱ هم گزارشی از اسناد و اطلاعاتی که داشتیم در حضور نماینده لاهیجان آقای فرخی به وزیر وقت آقای ساداتی‌نژاد ارائه دادم. در آن دیدار نیز ناهمخوانی اعداد و ارقام و مستندات را به وزیر وقت شفاهی و کتبا توضیح دادیم.» بنابراین ماجرا دو بار به ساداتی‌نژاد خبر داده شده بود، اما او هیچ اقدام عملی در این زمینه نکرد.سوال اینجاست که ایا اهمال مدیریتی به این وسعت را می توان باور کرد؟ اگر آری،چرا برخورد قضایی صورت نگرفته است؟ آیا ساداتی نژاد با باندهای قدرت کثیف و الیگارشی اقتصادی همدست بوده است؟ ما قبل از حضور ایشان، پیامدهای امنیتی حضورشان را خدمت رئیس جمهور اعلام کرده بودیم. آقای رئیسی، اگر کذب می گوییم ، لطفا عرایض ما را تکذیب کنید. از نهادهای قضایی، بازرسی و امنیتی کشور درخواست مشفقانه داریم که برای تامین منافع ملی و برخورد با شبکه نفوذ احتمالی، حامیان ساداتی نژاد در دولت را شناسایی و وضعیت شان را دنباله گیری کنند. مشفقانه خدمت سخنگوی محترم دولت عرض می شود که حمایت های ریز و تیز شما هم از چشم های رصد کنندگان دور نیست. برای ممانعت از ایجاد شائبه ، اعلام موضع شفاف کنید.

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: کشور در کنجاله سویا و دانه‌های روغنی بیش از ۸۵ درصد وابستگی دارد؛ بنابراین ضروری است الگوی کشت مورد توجه ویژه قرار گیرد.

برای تامین بهتر غذای مردم و رشد امنیت غذایی در کشور، باید پوست‌اندازی جدیدی در سیاستگذاری کشاورزی ایجاد شود و ۳ تحول اساسی رخ دهد.

سیدمحمد بحرینیان، از جمله صنعتگرانی است که ضمن پژوهش گسترده درخصوص علل تاریخی عدم توسعه نیافتگی در ایران، مطالعات بسیاری در رابطه با روند‌ها و تجربیات صنعتی کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه داشته است. بحرینیان معتقد است فقر اندیشه کاربردی و درماندگی نظری، ایران را از دستیابی به تعریفی از «تولید» ناکام گذاشته است. در این شرایط، در باتلاقی گیر کرده‌ایم که هر روز بیشتر در آن فرو می‌رویم. وضعیتی که امکان بازیگری بین المللی را از ایران سلب کرده است.کشوری که به توسعه، تولید و حمایت فکر می‌کند به هیچ عنوان امکان رشد بی‌اندازه فعالیت‌های سفته‌بازانه و سوداگری را نمی‌دهد. فعالیت‌های نامولد خط قرمز کشور‌های توسعه‌خواه است. ما از این خط قرمز گذر کرده‌ایم. اگر در کشوری مشاهده کردید که بر فعالیت‌های نامولد و دلالی کنترلی وجود ندارد و سرمایه‌ها در آن بخش در حال چرخش هستند، یقیناً بدانید که نه تولید و نه توسعه، اولویت اول آن کشور نیست. متأسفانه باید گفت کشور ما مأمن فعالیت‌های نامولد، سفته‌بازی و دلالی است. این بخش‌ها، منابع بانکی و ارزی کشور را به انحراف می‌برند و در نهایت کشور را به بحران می‌رسانند که البته رسانده‌اند.

وزیر علوم در دولت های سازندگی و اصلاحات گفت: بالاترین خسارت به ساحت انسانی و عرصه‌های علمی، فرهنگی و اخلاقی کشور افول ارزش‌ها و اخلاقیات اجتماعی است. سیل مهاجرتی که در کشور شاهد هستیم اعم از به خارج رفتن پزشکان متخصص، مدیران، سرمایه‌گذاران و استارت‌آپ‌ها بسیار بالا است.

مصطفی معین، وزیر علوم در دولت‌های سازندگی و اصلاحات گفت:. وزیر کشور دولت رییسی زنده نگه‌داشتن افکار مرحوم مصباح یزدی را برای آماده کردن جوانان برای گام دوم انقلاب و عصر ظهور اعلان نمود. در این تفکر جمهوریت، دموکراسی و حق انتخاب نوع حکومت توسط مردم اموری شرک‌آلود و رای مردم در انتخابات امری نمایشی و زینتی است. افق دید برخی در حدی است که اگر فساد و بی‌عدالتی، دزدی‌های کلان از بیت المال و آسیب‌های اجتماعی فراگیر شود، باز مسئله اول کشور می‌شود بهشت زوری، حجاب اجباری!

حال خود اصطلاح تحریم از کثرت استعمال نابجا و توجیه گرانه آن توسط غالب مدیران اجرایی کشور، از خودش بهم می‌خورد. جمعی کم خاصیت که متاسفانه فاقد توان راهبری راهبردی بوده و عموما با رویکرد محفلی و ارتباطی به مسند قدرت رسیده و ماموریت اصلی بعضی از آن‌ها هم تامین منافع فردی و گروهی پشت پرده نشین است. داستان ادواری ما در چند دولت اخیر. ضعف نظارت و بازرسی، ضعف شایسته سالاری و مطالبه گری عمومی، بی غیرتی نسبت به منافع ملی و انقلابی، مجلس‌های دارای نمایندگان بعضا مسئله دار و... سبب شده که سومین مالک ذخایر گازی دنیا، هجدمین صادر کننده باشد. ان شاالله که نان بی غیرتی، سرطان جان مدیران کم خاصیت شود و نابود شدن ذره به ذره وجودشان را در جلوی چشمان مان نظاره گر باشیم. خائنین به خودشان و انقلاب و منافع ملی.

فرشاد مومنی اقتصاددان معتقد است: فرشاد مومنی که در نشست بررسی ضرورت‌های توسعه خواهی در ایران در موسسه مطالعات دین و اقتصاد سخن می‌گفت، با بیان اینکه در این شرایط که با این نارساییها، تلخی‌ها و فرصت سوزی‌هایی روبرو هستیم، اندیشه توسعه، می‌تواند راه برون رفتی ایجاد کند، تصریح کرد: برای کسانی که طی بالغ بر سه دهه گذشته، بحث‌های من را دنبال کرده اند، این آگاهی وجود دارد که از آغازین روز‌های اجرای برنامه تعدیل ساختاری، یکی از مهمترین مولفه‌های تلاشهایم این بود که به مسئولین کشور که با نهایت توهم، به اینکه از طریق بسته سیاستی موسوم به تعدیل ساختاری گرهی از کشور بازکنند، دل بسته بودند، گوشزد کنم که برنامه تعدیل ساختاری، برنامه توسعه نیست. وی معتقد است:تا زمانی که احساس ناامنی و نااطمینانی به حداقل نرسد، امکان غلبه ظرفیت‌های دورنگری به کوته نگری فراهم نمی‌شود. ناامنی فراگیر، ریشه دارترین مانع توسعه در ایران است.

انجمن جهانی فولاد در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد، ایران در خرداد ماه با حفظ جایگاه هفتم تولید فولاد در جهان، 3.2 میلیون تن تولید داشته است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۷.۴ درصد رشد را نشان می‌دهد.